Blogopmaak

NS Keukenhof Wandeling met lokale gids en leuke verhalen

Helma Matthijssen • jan. 19, 2021

Nieuwe NS-wandeling Kasteel Keukenhof opent ogen voor kleur en historie van de Bollenstreek 

Vanaf 13 maart 2021 start elke dag om 09h45 vanaf station Hillegom. Schrijfster van dit artikel "nieuwe NS wandeling Kasteel Keukenhof opent ogen voor kleur en historie" Mariëtte van Beek is inmiddels ook één van de lokale gidsen die regelmatig deze cultuur-natuur wandeling met veel enthousiasme begeleidt. Hieronder een foto van het pittoreske kleine kerkje in Voorhout. Daar vertelt de lokale gids het laatste mooie verhaal van deze unieke NS Keukenhof wandeling.

Reisjournaliste Mariëtte van Beek reist de hele wereld af, maar haar eigen Bollenstreek – ze groeide op in Noordwijkerhout – kende ze slecht. In augustus 2019 schreef ze, na de zelf gelopen NS-wandeling-in-wording ‘Kasteel Keukenhof’, het volgende verhaal. Met deze wandeling haalde ze de schade van haar eigen streek nauwelijks te kennen ruimschoots in. In 2019 was de historie van de streek een eyeopener voor Mariëtte. Inmiddels is ze zo enthousiast over het verhaal uit de streek van haar jeugd dat ze zelf ook met veel plezier de NS Keukenhofwandeling als lokale streekgids begeleidt.

Ik loop op met Helma Matthijssen, initiatiefneemster van deze try-out Kasteel Keukenhof-wandeling. In 2008 kwam ze in De Zilk wonen en als wandelliefhebber verloor ze direct haar hart aan de Duin- en Bollenstreek: “Natuurlijk aan de duinen en de bloemen, maar ook aan de prachtverhalen over oude landgoederen, het afgraven van de duinen, de opkomst van openbaar vervoer (trekvaart, trein) en het ontstaan van de bollenteelt. Ik vind dat meer mensen daarvan mogen genieten. Zo’n wandeling is daarvoor ideaal. De wandeling is voorgedragen als NS-wandeling en ik liep de wandeling al eerder met belangstellenden. In augustus zelfs een aantal keer vanwege de bloeiende Dahlia’s in de streek.

Feniks vogel van dahlia’s
Helma vertelt honderduit: “Het treinstation van Hillegom waar de wandeling start, ligt niet voor niets buiten het dorp en vlakbij de trekvaart. Heel het duinengebied is afgegraven, eerst voor het zand om huizen te bouwen in steden als Amsterdam, Haarlem en Leiden. Veel later pas voor de bollenteelt. De vaart werd aangelegd voor comfortabel vervoer voor de rijken tussen de steden en ook naar hun landgoederen die door goed vervoer steeds talrijker werden. Toen stoommachine en trein hun intrede deden kwam het spoor naast de vaart.” Ondertussen slaan we een klein paadje in met uitzicht op grote plassen water: “Tijdelijk onder water gezet bollenland. Schadelijke aaltjes overleven zo’n overstroming niet.” Wat eenden doorkruisen de perfecte weerspiegeling van een huizenrij. In het centrum van Hillegom is het even de sfeer van rock ’n roll. Een dahliamozaïek van de Beatles in de tuin van het Hof van Hillegom, het toenmalige buitenverblijf van Jan Six, herinnert aan hun optreden in het vroegere partycentrum Treslong. Vandaag stelen dahlia’s de show. Verderop in Lisse, bij Kasteel Keukenhof, slaat een reuze feniks-vogel bekleed met dahlia’s de mythische vleugels uit over kasteelgazon en dahliatuin. Onze wandeling gaat verder. We lopen over een bospad door het schaduwrijke Keukenhofbos en over kronkelende berm- en graspaden langs de velden. Het is een warme dag. In de slootjes zien we koeien pootjebaden. Alleen mensen gaan wandelen met dit weer.

Historie en bloemen
De Ruïne van Slot Teylingen ligt vanzelfsprekend ook op de route: “Gravin Jacoba van Beieren, de bekendste bewoner, was invloedrijk als houtvester in dit gebied. Toen Keukenhof er nog niet was en de omgeving slechts uitgestrekte bossen en duinen waar Jacoba en de haren voedsel voor de keuken jaagden: het ‘Keukenduin’. Pas lang daarna werd er een landhuis gebouwd, Keukenhof, dat nog weer later werd omgetoverd tot een klein kasteeltje.” Om even bij te komen stoppen we bij De Tulperij,
een bollenkwekerij waar bijna altijd wel iets te zien is. Nu staan er kleurrijke dahlia’s rond het tuinterras, in het voorjaar staan daar hyacinten, narcissen en tulpen. “Eigenlijk is het tekenend voor de veranderingen in de Bollenstreek. Anders dan vroeger is het tot ver in het seizoen nog steeds fleurig en kleurig. In de zomer bloeien er naast dahlia’s ook alliums en gladiolen. Ook staan er in de
open velden steeds meer mooie bloemen uit vaste planten zoals calla’s, canna’s en delphinium; het prachtig blauwe ridderspoor. De Bollenstreek wordt zo een bloemenstreek, bijna het hele jaar door.”

Protestants deelkerkje
In Voorhout komt de ultieme verrassing. Nooit geweten dat achter de katholieke kerk een protestant kerkje staat: “Het deel van de kerk dat de protestanten overhielden toen na de Reformatie in de tijd van Napoleon de katholieken hun deel van de kerk terug opeisten. Een brand verwoestte het katholieke deel en zij bouwden er een enorme kerk voor terug. Zo staat er nu een klein half (eigenlijk 1/3) kerkje verscholen achter de grote katholieke kerk van dit dorp. En achter dat kleine kerkje staat een prachtig en statig huis: het geboortehuis van Boerhaave, met herstelde renaissancetuin. Hier woont nog steeds de predikant van het dorp.” Als reisjournaliste opgegroeid in deze streek stijgt het schaamrood me naar de kaken bij zoveel eigen onwetendheid. Eén troost: kleur past in deze streek.

Informatie over de 19 kilometer lange wandeling:
De wandeling begint op Station Hillegom en eindigt bij Station Voorhout, beiden langs het traject Leiden – Haarlem. Inkorten van de wandeling kan aan het begin met ca. 3 km door niet via het centrum van Hillegom te lopen. Na ca. 12 km bij het buurtschap De Engel kun je de wandeling afbreken en loop je in 1,5 km naar hotel/café/restaurant Den Engel. Hier is een bushalte voor de deur. Ook op zondag stoppen hier de Qliner snelbus nr. 361 van Schiphol naar Sassenheim en de Arriva bus 50 van Leiden naar Haarlem (via Lisse en Hillegom). Zie ook: Bushalte Engelenbuurt. Loop je de wandeling uit tot in Voorhout, daar stopt de stoptrein van Leiden naar Haarlem – die in Voorhout, Hillegom en Heemstede-Aerdenhout stopt. Ook kun je in Voorhout overnachten en de wandeling uitbreiden naar bijvoorbeeld station Leiden (ca. 15 km) of met een wandeling naar strand
en duinen. Via Rijnsburg en Katwijk kunt u langs de wandelknooppunten naar Noordwijk aan Zee (20km). Ook op andere plekken dan in Voorhout zijn er overnachtingsmogelijkheden en leuke B&B’s. Kijk eens op Bollenstreek.nl waar ook deze NS Kasteel Keukenhof wandeling nu al te downloaden is.

Nawoord redactie:
Dit artikel is geschreven in augustus 2019. De wandeling is gelopen tijdens het inmiddels jaarlijkse Dahlia Festival. Om te laten zien dat de Bollenstreek niet alleen in het voorjaar prachtig is om te wandelen organiseert Helma Matthijssen, initiatiefneemster van deze NS Keukenwandeling, samen met Bollenstreek-wordt-Bloemenstreek deze wandeling met lokale streekgids.
Elke dag – start vanaf station Hillegom 09h45.

NS Keukenhof wandeling met lokale gids
Ontspannen, leuk en informatief. Dat is wat de NS Keukenhof wandeling met lokale gids je biedt. Langs de mooiste bloemenvelden – van in het voorjaar tot ver in het najaar - met niet alleen tulpen, hyacinten en narcissen maar tegenwoordig ook volop alliums, agapanthus, gladiolen, dahlia’s, calla’s en velden vol met canna’s en crocosmia lucifer. Het maakt de Bollenstreek tot Bloemenstreek. Met verhalen over het afgraven van het duin, zandsloten, landhuizen, kastelen en de historische trekvaart neemt de lokale streekgids je mee langs kleurrijke velden. Zelf hoef je alleen meer te wandelen en te genieten. Lees meer op https://www.bollenstreekwordtbloemenstreek.nl/wandelen/NS_Keukenhof_wandeling  Voor de fietsliefhebbers: er is ook een Keukenhof fietstocht (15km) en een Keukenhof elektrische fietstocht tot aan strand en zee (65km). 
door helmamatthijssen 01 sep., 2021
speciaal voor het DAHLIA EVENT op vrijdag, zaterdag en zondag - 3 t/m 5 september GRATIS voor inwoners uit de eigen streek met eigen fiets kennismakingstour: wat weet jij van je eigen streek? start 10u30 vanaf station Hillegom langs 5 Dahlia siertuinen en de geschiedenis en het ontstaan van de bloemen en de bollenstreek met historische trekvaart en oude landgoederen. 40 km langs de leukste fietsroute met bloemen en historie. Laat je verrassen door de mooiste plekjes en de leuke verhalen van een lokale streekgids.
door helmamatthijssen 31 aug., 2021
Aanmelden voor speciale aanbiedingen: bollenstreekwordtbloemenstreek@gmail.com Wie het eerst komt .... Het aantal plaatsen is beperkt (max. 12 personen per groep)
door Helma Matthijssen 14 mei, 2021
De afgelopen weken was de Bollenstreek volop in het nieuws en op social media trokken de mooiste plaatjes voorbij. Natuurlijk de Bollenstreek is prachtig als de tulpenvelden in bloei staan. Maar wat bijna niemand weet is dat er in de Bollenstreek wordt Bloemenstreek zoveel meer te zien is dan alleen maar tulpenvelden. Alle bollenkwekers doen aan wisselteelt; om de grond vruchtbaar te houden en om ziektes tegen te gaan. In de open velden zijn er ook na half mei volop bloemen te bewonderen; pioenen, alliums, agapanthus, gladiolen, calla's, canna's en crocosmia lucifer zijn daar prachtige voorbeelden van. En wat eigenlijk nog veel leuker is; de streek is vol met historie. De geschiedenis van de Graven van Holland en ridders zoals Reinier d'Ever. Met toen ook al de strijd om de macht. Wie heeft er niet op school geleerd over de strijd tussen de Hoeken en de Kabeljauwen? De Hoeken, met vooral de hogere adel en de aristocratie, en de Kabeljauwen, de opkomende klasse met lagere edelen en gegoede burgers die het politieke conservatisme zat waren waar een aantal belangrijke steden zich bij aansloten; zoals Delft en Leiden maar ook toen belangrijke steden als Culemborg, Egmond, Heemskerk, Naarden en later Hoorn. Het werd een strijd van meer dan 150 jaar, met een voorlopig einde toen Jacoba van Beieren als strijdster van de Hoeken in 1428 haar rechten opgaf met het verdrag dat bekend staat als de Zoen van Delft. Behalve de rol van Jacoba van Beieren tot het voorlopig einde van deze twisten, is het vooral ook leuk om te weten dat de naam van de wereldberoemde bloemententoonstelling Keukenhof ook terug leidt naar deze tijd. Het gebied waar oud commandeur van de VOC Adriaen Maertensz. Block in 1641 zijn Hofstede Keuckenhouff bouwt heeft dan al lange tijd de naam van Keukenduin; de opbrengst van het ruige duin- en bosgebied kwam immers ten goede aan de huishouding ofwel de keuken van Slot Teylingen waar Jacoba namens de Graven van Holland rentmeester (toen heette het houtvester) was. Tijdens een mooie wandeling of fietstocht met lokale streekgids geniet je niet alleen van het mooie en afwisselende landschap van de Bollenstreek wordt Bloemenstreek - je maakt op een eenvoudige manier ook kennis met de historie van de streek met prachtige iconen als Slot Teylingen, Huys d'Ever en de abdij Leeuwenhorst.
door Helma Matthijssen 20 dec., 2020
Bloemenstreek HUB – Station Hillegom Een OV knooppunt om te voet en op de fiets de Bloemenstreek, Keukenhof, strand, duinen en Nationaal Park Hollandse duinen op een duurzame en gezonde manier te ontdekken. E en initiatief van Rent a Bike Van Dam (Noordwijkerhout) & partners - waaronder Bollenstreek-wordt-Bloemenstreek (De Zilk)
Keukenhof Kasteel
door Helma Matthijssen 03 dec., 2020
Waar komt de naam Keukenhof vandaan? De naam Keukenhof is ontstaan vanuit de naam Keukenduin; die naam werd al in de 13de eeuw gebruikt voor de landerijen van Slot Teylingen. De opbrengst van het ruige duingebied, zoals wild, vee en allerlei kruiden en bessen, kwam ten goede aan de huishouding ofwel de keuken van het slot, in eigendom van de graven van Holland. Vanuit deze vesting werd op last van de graven ook naar het westen, door een moerassige strandvlakte, een verhoogde weg aangelegd naar het jachtdomein in de Noordwijkerhoutse duinen. Het werd de Gravendam, nu Gravendamse weg. Op Slot Teylingen was de Hollandse gravin Jacoba van Beieren (1401-1436) de bekendste bewoner. Zij trok zich terug op het slot na de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Frank van Borselen werd er haar vierde gemaal. Op 35 jarige leeftijd overleed ze daar aan tuberculose. Van Keukenduin naar Keukenhof 1602 – het jaar van oprichting van de VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) – wordt door velen gezien als de start van de Gouden Eeuw. Door de toenemende welvaart was er in Amsterdam veel vraag naar duinzand; voor de bouw van woningen en voor de uitbreiding van de stad. In 1604 werd voor het Keukenduin met toestemming van de opperhoutvester van Holland; prins Maurits, een eeuwigdurend erfpacht vergeven aan Gerard van der Laen, Andries van Tienen en Johan van Sypesteyn om het duin af te zanden en om te zetten naar landbouwgrond. Vanwege de hoge kosten werden er vijf kompanen bij gezocht om met voldoende startkapitaal de zandsloten te gaan graven om al het zand af te voeren. Zandsloten die nu nog steeds een groot deel van het landschap bepalen. De bouw van Keukenhof: Hofstede Keuckenhouff In 1641 bouwt Adriaen Maertensz. Block een groot, classicistisch, vierkant landhuis. Hij noemt het Hofstede Keuckenhouff. Het zijn de door geldnood gedwongen zonen van Gerard van der Laen die een deel van hun erfpacht verkopen aan hun zwager. Handelskoopman Block uit Gouda is getrouwd met hun zuster en als commandeur van de VOC rijk geworden in de specerijenhandel. Zoals veel koopmannen uit die tijd investeert hij graag zijn geld in een fraai landhuis met omliggend land. Het huis Keukenhof wordt een kasteel Meer dan 200 jaar later komt het landgoed Keukenhof in eigendom van een adellijke familie. Het wordt zo gered van splitsing in percelen en het landgoed wordt zelfs grondig vernieuwd en uitgebreid. De familie Steengracht en later de familie Van Pallandt-Steengracht bouwen er het charmante Zwitserse speelhuis Frederiks Hof (1850), een nieuw koetshuis (1857-58) en ook het classicistisch landhuis wordt volgens de laatste mode in 1861-1862 omgetoverd tot een kasteel met zes verschillende torens. Keukenhof krijgt Zochertuin Bij een kasteel hoort natuurlijk ook een fraaie tuin volgens de heersende mode. In 1857 krijgen de dan al beroemde tuinarchitecten Jan David Zocher jr. en zijn zoon Louis Paul Zocher de opdracht voor het 'herscheppen' van de al aanwezige Engelse landschapstuin van Keukenhof en ook de zogenaamde ‘overtuin’, van de vroegere buitenplaats Zandvliet. Dat deel, aan de noordzijde van nu de Stationsweg, hoort dan ook bij landgoed Keukenhof. Niet alle plannen van de Zochers worden uitgevoerd. De vijver van het voormalige Zandvliet wordt wel sterk vergroot. De buitenplaats Zandvliet was in 1660 gebouwd en in 1803 verkocht aan mr J.A. Went uit Hillegom. Went was getrouwd met de stiefdochter van de toenmalige eigenaar van Keukenhof. Went deed als notaris de aankoop in opdracht van Simon Petrus Joosten uit Amsterdam, het leidde er toe dat in 1808 de buitenplaats Zandvliet onderdeel werd van landgoed Keukenhof. Op dit terrein van de voormalige buitenplaats Zandvliet is in 1949 de bloemententoonstelling Keukenhof aangelegd. De laatste eigenaar van Kasteel Keukenhof, de graaf van Lynden, heeft bij zijn toestemming voor de bloemententoonstelling wel bedongen dat de aanleg in landschapsstijl met de handtekening van de Zochers behouden moest blijven. Het is dan ook de Zochertuin van het voormalige Zandvliet die nu al weer vele jaren (vanaf 1950) het prachtige decor vormt voor de kleurrijke bloemententoonstelling Keukenhof. Behalve de tuin en de vijver resteert van de oude situatie van buitenplaats Zandvliet alleen de 18e eeuwse dubbele dienstwoning 't Hoogje aan de Stationsweg. Buitenplaats Zandvliet vroeger ook pronkjuweel In 1720 kwam de buitenplaats Zandvliet in handen van Amsterdammer mr. Joan Henry van Heemskerk die het landgoed verfraaide met Franse tuinen en klassieke tuinbeelden en tinnen vazen. Rond 1760 vererfde Zandvliet op Jacob Adriaan baron du Tour. Deze baron was bekend vanwege zijn grote verzameling levende en opgezette dieren. In de tuin van het landgoed hield hij onder andere Mexicaanse bokken. wijngaardslakken, slangen en zijdewormen. En vooral allerlei vogels zoals kalkoenen, parelhoenders, Utrechtse hennen, een lepelaar, krieltjes en Chineze fazanten. In de vijvers hield hij diverse soorten zwanen, eenden en siervissen. Ook had hij een fontein met paardenkracht en een rosmolen om zijn gasten in de zomer te imponeren. (bron: buitenplaatsen in Nederland rosmolen ). In 1772 liet hij in de wildernis achter zijn tuinen ook een Engelse tuin aanleggen. Het huidige tentoonstellingsterrein dat later door Zocher en Zn. is verfraaid. In 1781 werd de buitenplaats met tuin compleet met gouden en zilveren vissen in de vijvers verkocht aan de volgende koopman uit Amsterdam. Leuk om te weten dat het pronken met je mooie spullen goed past bij het verleden van deze fraaie buitenplaats en het verhaal en de geschiedenis van de tulp. TIPS: In de tuin van het Keukenhof kasteel vind je maar liefst 15 monumenten . Maak een wandeling langs kasteel Keukenhof als de dahlia’s bloeien (augustus/september). In de Blauwe Salon van kasteel Keukenhof is er nog een plafondschildering uit 1846 in Italiaanse renaissancestijl die doet denken aan het oude Rome. Maakt dit verhaal over Keukenhof je nieuwsgierig naar meer? Fiets- of wandel dan mee met één van de tours van Bollenstreek-wordt-Bloemenstreek met lokale gids.
Share by: